GÖZ TEMBELLİĞİ (AMBLİYOPİ) RİSKİ

Göz tembelliği riski, çocuk görme sisteminin en önemli özelliğidir. Görme sisteminin düzgün gelişebilmesi için erken çocuklukta beynin her iki gözden eşit netlikte görüntü alması gerekmektedir. Görme yollarının etkilenebilirliği bu yaşlarda olduğundan tedavi şansı da gene bu yaşlardadır. Tedavi edilmez veya yetersiz tedavi edilirse hayat boyu kalıcı görme kaybı söz konusudur.

KONUMUZ: Henüz Konuşmaya Başlamamış Çocuklar ve Bebekler

Bebekler için yapılmış bazı çalışmalar bebeklerin göz tembelliği ve sonradan şaşılık geliştirme risklerini azaltabileceğimizi  bize göstermiştir.Bebekler takip edildiklerinde, belirli dereceden daha fazla kırma kusuru olanlar veya iki gözün kırma kusurları arasında belirli bir seviyeden fazla fark olanlarda göz tembelliği riskinin diğerlerine göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmaların devamında yapılan çalışmalarda ise riski fazla olan bebeklere gözlük verildiğinde bu riskin azaldığı görülmüştür.
Yapılan çalışmalardan önemli bir tanesi aşağıdaki gibidir:
Şaşılık olmadan +3,5 ve daha fazla hipermetropik kırma kusuru olan veya iki göz arasında 1,5 Diyoptriden fazla kırma kusuru farkı olan bebekler:

4 yaşa kadar takip edildiklerinde, kontrol gruplarına göre

13 kez daha fazla şaşılık

6 kez daha fazla göz tembelliği tespit edilmiş.

Gözlük verilenlerde bu riskin şaşılık için 4 keze, göz tembelliği için 2,5 keze azaldığı görülmüş. Şaşılık varsa, tedaviler farklıdır ve iyi belirlenmiş kriterleri vardır.


Hangi Zaman Aralığı Erken Tanı Sorusuna Gelince

Erken tanı zamanını belirlemede emetropizasyon (bebeklik numaralarının sıfırlanması) süreci önemlidir.

1. İnsan yavrusu çoğunlukla hipermetroptur.

2. Erken çocukluk döneminde hipermetropi azalmaktadır.

Grafikte görüldüğü gibi bebeklerin ortalama göz numaraları +2.00 Diyoptridir. Yetişkinde ise 0.00 Diyoptri civarında pik yapar. İşte bu geçişe emetropizasyon (sıfırlama) diyoruz. Düşük hipermetrop seviyeleri bebekte normal demiştik, daha yüksek seviyeleri incelersek +3.00 Diyoptriden fazla hipermetropi oranları şu şekildedir.

1. Yenidoğanda %25

2. 6-9 ay arası % 5

3. 1 yaşda % 3.6

Bu istatistik bilgilerinden sıfırlama sürecinin büyük çoğunluğunun 1 yaşa kadar tamamlandığı anlaşılmaktadır. 
Tüm bu bilgiler ışığında hipermetropi +3.00 Diyoptriden fazla ise ve 1 yaşa kadar azalmazsa belirgin şaşılık ve kötü görme riski olduğunu görüyoruz.


Umarım bebeklerin göz muayenelerinin ne derece önemli olduğuna dikkat çekebildim.

  • Bir sorunu olmayan bebeklerin, çocuk doktoruna kontrole götürüldükleri gibi göz doktoru tarafından da kontrol edilmesi gerekir.
  • İlk bir yaş içindeki kontrol önemlidir
  • Daha sonra da düzenli takipleri gereklidir